In deze rubriek praten we met kunstenaars over het belang van live optredens en wat zij doen nu optreden maar zeer beperkt mogelijk is.
Het Catching Cultures Orchestra is regelmatig te zien op de podia van ZIMIHC. CCO geeft muziek die vluchtelingen hebben meegenomen uit hun thuisland een plek in de Nederlandse samenleving en biedt mensen met verschillende culturele achtergronden de gelegenheid samen muziek te maken in interactie met een divers publiek. Boris van Olffen (28) praat met ons over het belang van het hebben van een podium voor deze missie.
Wat betekent optreden voor jou?
Optreden is uiteindelijk waar je het allemaal voor doet. Al het andere om muziek maken en in een orkest zitten -repeteren, opnemen, het hele social media-gebeuren bijvoorbeeld. Dat is allemaal leuk en ik haal daar ook ontzettend veel energie uit, maar er gaat niks boven live muziek. Uiteindelijk maak je muziek niet voor jezelf. Ik in elk geval niet. Je doet het om mensen blij te maken, te ontroeren, hun gedachten te verzetten of juist aan het denken te zetten. Dat je dan in feite met één enkele aanslag van je vinger iets los kunt maken, heeft ook echt iets magisch. En als je dat dan samen met andere super muzikale mensen van over de hele wereld mag doen… Ik kan me niks mooiers voorstellen. Met Catching Cultures Orchestra in het bijzonder merk je dan ook nog eens hoe erg je mensen kunt verbinden door live muziek. Ook dat is toch echt niet te vervangen door de vele online alternatieven die we het afgelopen jaar hebben gezien. Dat was een leuk experiment, maar het is nu weer de hoogste tijd om met zijn allen te genieten van optredens.
Waar was je meest memorabele optreden en wat maakte het zo bijzonder?
Oeh, lastige vraag… Persoonlijk ga ik dan toch voor ons wijkfestival anderhalf jaar geleden in Het Wilde Westen en dan in het bijzonder ons afsluitende optreden in samenwerking met muzikanten uit Utrecht West. We hadden in de maanden voorafgaand aan het festival kennis gemaakt met allerlei mensen uit de wijk die muziek maakten, van smartlappenkoren tot rappers en van harmonieorkesten tot West-Afrikaanse percussiegroepen. Uiteindelijk hebben we die allemaal op één podium gezet als afsluiter van het festival. Onder leiding van onze dirigente Hermine, die als geen ander dit soort mega-improvisaties kan begeleiden, zijn we toen met elkaar aan de slag gegaan, zonder dat die groepen ooit eerder muziek met elkaar hadden gemaakt. Soms klonk het even wat minder en in het begin was het zoeken, maar toen alles eenmaal bij elkaar kwam, was dat heel bijzonder. Ruim veertig muzikanten van alle leeftijden en van over de hele wereld, die zomaar tot elkaar kwamen door de kracht van muziek. Dat er dan ook nog eens tientallen AZC-bewoners in het publiek zaten en we het festival voor het eerst écht helemaal zelf hadden opgezet, maakte het extra bijzonder. We hopen zoiets volgend jaar weer te kunnen doen, maar dan in Overvecht.
Foto: Annelien Nijland
Hoe werk jij aan je kunst, nu optreden (bijna) niet mogelijk is?
Met CCO hebben we die tijd vooral benut om onze ‘artistieke koers’ grondig herzien en die ook helderder op papier te krijgen. Daarbij hebben we meer dan ooit de rest van het orkest betrokken. We zijn dan ook trots op de plannen die er nu liggen; die voelen echt als iets van ons allemaal. Maar het zijn natuurlijk wel vooral woorden. Nu willen we het ook heel graag in de praktijk brengen, waar we deze week gelukkig eindelijk aan zijn begonnen. Daarnaast hebben we in de coronatijd al met al toch nog vijf keer op kunnen treden: twee keer zijn we langs flats en verzorgingstehuizen in Overvecht gegaan om bewoners een hart onder de riem te steken en in het najaar hebben we nog drie keer opgetreden bij De Utrechtse Muziekschool (DUMS), met wie wij ook op het gebied van muziekeducatie samenwerken. Persoonlijk heb ik ook nog gewerkt aan een nieuwe plaat met mijn andere band, Leoparte. Dat kwam neer op veel ideeën online met elkaar uitwisselen en thuis in je eentje opnames maken. Middels crowdfunding hebben we een behoorlijk bedrag opgehaald om die liedjes uit te kunnen brengen, wat deze zomer dan ook eindelijk gaat gebeuren.
Wat is jouw tip voor vakgenoten om gemotiveerd te blijven bij het maken van kunst?
Wat ik zelf veel heb gedaan is af en toe een paar van mijn favoriete live optredens terugkijken, zowel van mijn eigen projecten als mijn favoriete artiesten. Dan komt al heel snel dat overweldigende, magische gevoel weer terug dat je alleen van live muziek kunt krijgen. Het klinkt ergens misschien juist frustrerend, wetende dat je daar nog op zult moeten wachten, maar het heeft mij juist erg gemotiveerd om niet stil te blijven staan. Als straks de wereld weer open gaat zal het allemaal ongetwijfeld nóg bijzonderder voelen dan voorheen en ik kan niet wachten om daarbij te zijn. En dan het liefst ook vanaf het podium.
Singer-songwriter Rosa Falkenburg schrijft en zingt Nederlandstalige liedjes. Haar muziek is breekbaar of opbeurend, haar teksten gaan over geluk en verdriet. Ze bracht bij ZIMIHC het publiek in vervoering tijdens de ZIMIHC Sessies in Zuilen, en praat nu met ons over wat optreden en muziek maken betekenen voor haar.
Wat betekent optreden voor jou?
Optreden voor een publiek is geweldig. Ik kom vaak in een fijne focus terecht, een soort kleine bubbel waarbinnen je contact kan maken met het publiek. Het is meestal best spannend, omdat het nu eenmaal kwetsbaar voelt om je eigen muziek te spelen voor mensen. Maar als ik eenmaal begonnen ben valt die spanning wel weg. Ik vind het altijd tof om de essentie van een lied te voelen, zonder me mee te laten sleuren door de lading van de tekst. Een lied overbrengen en de emotie bij het publiek laten, is een prachtige balans waar ik altijd enorm van geniet.
Waar was je meest memorabele optreden en wat maakte het zo bijzonder?
Ik ben al een behoorlijk aantal jaren muziek aan het maken en heb in verschillende formaties opgetreden, maar een van de meest bijzondere was mijn eerste kleine solo optreden met eigen, Nederlandstalig materiaal. Dit was in het toen nog bestaande café van ’t Hoogt. Het voelde zo goed om te doen, en de reacties waren heel bijzonder. Daarna heb ik besloten dat ik op de juiste route zat en ben ik doorgegaan met mijn Nederlandstalige repertoire.
Foto: Tom van Huisstede
Hoe werk jij aan je kunst, nu optreden (bijna) niet mogelijk is?
Ik heb het afgelopen jaar gebruikt om veel te schrijven, bij te leren en nieuwe inspiratiebronnen te zoeken. Het was een ideale tijd voor nieuwe liedjes. Daarnaast ben ik vorige maand de studio ingegaan om een aantal nummers op te nemen. En die komen aan het einde van deze lente uit! En: veel geluisterd. Door al het gewandel de hele tijd heb ik ook veel naar muziek van andere artiesten kunnen luisteren. Dat inspireert en motiveert me ook altijd. Ik kijk er erg naar uit om weer te gaan optreden, maar heb ook genoten van de grote stappen die ik kon maken met nieuw repertoire.
Wat is jouw tip voor vakgenoten om gemotiveerd te blijven bij het maken van kunst?
Twee belangrijke dingen, wat mij betreft. Ten eerste moet je wat je maakt ook een beetje los kunnen laten. Even iets laten sudderen kan enorm helpen. Andere dingen in je leven even prioriteit geven kan juist voor spontane ingevingen of nieuwe inspiratie zorgen. Daarnaast is het soms ook gewoon een beetje zwoegen. Dat accepteren heeft mij enorm geholpen. Inspiratie en een mooie nieuwe melodie of tekst verzinnen is heerlijk, maar het moet ook gewoon af worden gemaakt op een gegeven moment. En dat hoeft niet altijd groots en meeslepend te zijn.
Volg Rosa hier.
Mevrouw Tamara was finalist van De Beste Singer-Songwriter van Nederland (VARA, BNN) en deed optredens in oa Paradiso, De Kleine Komedie, TivoliVredenburg, Ekko, Van Gogh Museum, bij 3FM, Radio 1 en 4. Mevrouw Tamara maakt eigenzinnige, verhalende muziek met invloeden van My Brightest Diamond, St. Vincent en Radiohead. Ze sprak met ons over het belang van optreden, muziek maken en hoe zij gemotiveerd blijft nu optreden nog even niet kan.
Wat betekent optreden voor jou?
Tijdens een optreden gebeurt er ontzettend veel. Ik vertel via muziek en tekst een verhaal aan het publiek, waarbij ik een verbinding met hen aan ga. Hoe ik dit vertel, verschilt elke keer een klein beetje, afhankelijk van wie er voor me zitten, met welke reden ze naar het optreden toe zijn gekomen, hoe ze reageren op de muziek en met welke mensen ik het podium deel. Het mooie is dat je bij een optreden contact kunt maken met mensen op basis van een gevoel en dat je van tevoren nooit precies weet wat er komt. Dat maakt het elke keer toch weer anders, ook al speel je misschien dezelfde muziek als vorige keer. Daarnaast is er ook een verbinding met mijn bandleden, met wie ik probeer het gevoel van de muziek zo goed mogelijk te vertolken. Hierbij hebben we contact door kleine signalen, een soort communicatie tijdens het spelen die we samen hebben ontwikkeld. In mijn ogen krijgt je muziek tijdens een optreden meer waarde, vanwege deze verbinding die het teweegbrengt. Ik geniet ervan als mensen weg kunnen dromen bij de muziek en het is fijn als mensen dankbaar naar je toe komen na een optreden. Ik ben heel blij dat ik zo’n goede band om me heen heb en dat we elkaar goed kennen, daardoor staan we heel sterk en comfortabel op het podium, kunnen we de muziek krachtig overbrengen en genieten we van elk optreden.
Waar was je meest memorabele optreden en wat maakte het zo bijzonder?
Ik heb hele mooie optredens mogen doen tijdens een tour met Drive Like Maria in Texas, waar we allerlei mensen ontmoetten en prachtige plekken zagen. Ook heb ik het geluk gehad om naar Japan te mogen met Kim Janssen, waar we kennismaakten met de wonderlijke Japanse cultuur. Maar eigenlijk heb ik toch de warmste herinnering aan een optreden met Mevrouw Tamara bij het festival Peel Slowly and See in Leiden. Dit was kort voordat de eerste lockdown in Nederland begon. We speelden in een prachtige galerie en toen we begonnen met spelen, was de ruimte al best vol. Tijdens het optreden kwamen er steeds meer mensen bij, gingen mensen zelf zitplaatsen bedenken op de vloer en uiteindelijk was het zo vol dat er zelfs mensen van achter een muurtje omhoog klommen om het toch nog te kunnen zien. Het voelde alsof we met de band in een warm bad zaten met allemaal lieve, luisterende mensen. We speelden heel fijn die avond en merkten dat we er klaar voor waren om de ‘In je hoofd’ album tour samen heel bijzonder te gaan maken. We zouden namelijk in 2020 nog in Japan en de Baltische Staten gaan touren en hadden dankzij een Belgische boeker uitzicht op optredens daar. Maar dit gaan we zeker inhalen zodra het weer mag.
Hoe werk jij aan je kunst, nu optreden (bijna) niet mogelijk is?
Toen ik hoorde dat er meerdere optredens gecanceld werden, heb ik uiteraard even flink gebaald. Ik ben al zo’n 10 jaar bezig met Mevrouw Tamara en had het gevoel dat nu (begin 2020) echt het moment was aangebroken om meer te gaan spelen en een stap verder te maken met mijn band, zowel op artistiek niveau als op internationaal niveau. Ik stond het mezelf even toe om te balen, maar vond ook dat ik iets positiefs moest proberen te maken van deze tijd en het goed moest benutten. Toen probeerde ik te kijken welke dingen ik graag zou willen doen, maar waar ik door tijdgebrek normaliter niet aan toekom. Dit bracht mij op het ‘In jullie hoofd’ project. Dit zat al langer in mijn hoofd en is eigenlijk een verder onderzoek naar aanleiding van mijn ‘In je hoofd’ album. Ik zoek namelijk al jaren naar een manier om mijn interesse in de psychoneurologische wetenschappen en mijn wil om mensen te helpen te combineren met muziek. Dit bracht mij bij het idee om mensen met psychische kwetsbaarheid te interviewen, om hun persoonlijke verhaal om te zetten in muziek. Op deze manier geef ik hen ruimte om gehoord te worden en door de muziek vervolgens op plaat uit te brengen en live uit te voeren, krijgen deze verhalen een podium. Doel hiervan is om de eenzaamheid te verminderen en om begrip voor hun situatie te vermeerderen. Door de verhalen bij een groter publiek bekend te maken, hoop ik dat men gestimuleerd wordt om vaker te praten over hun psychische kwetsbaarheden. Iedereen voelt zich wel eens eenzaam en veel mensen kennen wel iemand die soms depressieve dagen heeft of met een angststoornis kampt. Het lijkt mij mooi als men hier meer open over praat, zodat we voor elkaar klaar kunnen staan wanneer daar behoefte aan is, zonder je te hoeven schamen om hierover te praten. Momenteel ben ik bezig met mensen te interviewen en deze verhalen samen met andere Utrechtse muzikanten om te zetten in muziek. In 2022 kunnen jullie het resultaat gaan horen.
Wat is jouw tip voor vakgenoten om gemotiveerd te blijven bij het maken van kunst, nu optreden even niet kan?
Eigenlijk is dat iets wat ook geldt buiten deze tijden om, namelijk: blijf altijd bij jezelf nagaan of je voldoende luistert naar wat jouw motivatie is om deze kunst te maken. Optreden is uiteraard deel van deze kunst, omdat een werk gevoelsmatig waardevoller en grootser kan worden als mensen er samen op reageren. Maar in mijn ogen is het belangrijkste om te blijven onthouden waarom je het maakt. Als je kunst alleen maar maakt om er zoveel mogelijk reacties op te krijgen, dan kan het hol en betekenisloos worden. Daarnaast zul je als kunstenaar snel teleurgesteld zijn, omdat je niet altijd de gewenste reactie zult krijgen op je werk. Wanneer je vanuit een intrinsieke motivatie kunst maakt, zal het maakproces zelf ook al veel voldoening geven en dit geeft een werk op zich al betekenis. Kunst maken maakt de wereld dan altijd een stukje meer magisch.
Volg Mevrouw Tamara hier.
De bruisende heren van Heavy Whipped Cream (2017) maken psychopop en nemen je met hun klanken mee naar andere tijden. Ze maakten al vaker een feestje op verschillende ZIMIHC podia, onder andere tijdens de ZIMIHC Eén-op-één Sessies. Nu praten ze met ons over het belang van optreden en kunst maken, en hebben ze een tip voor vakgenoten.
Wat betekent optreden voor jullie?
Een live set spelen is voor ons een leerzame balanceer act. Aan de ene kant proberen we ons materiaal zo strak en overtuigend mogelijk te spelen: op het podium staan is een kans om te laten zien dat je iets in je mars hebt, dus er is altijd een gezonde druk om iets goeds neer te zetten. Aan de andere kant gaan onze optredens lang niet alleen om het spelen van perfecte kopieën van onze opnames. De optredens moeten ook spontaan, leuk en spannend zijn. Daarom laten we veel ruimte voor improvisatie, en proberen we van elk optreden wat anders te maken. Het kan ontzettend gaaf zijn als je de balans tussen vrij spel en een strakke, overtuigende performance nét aan weet te stippen. Dat levert vaak de mooiste reacties op. Dit middelpunt vinden is ontzettend belangrijk voor onze ontwikkeling als band; door vrijer om te springen met ons spel ontdekken we vaak nieuwe manieren van spelen terwijl we ondertussen de fundamenten van onze nummers internaliseren.
Waar was jullie meest memorabele optreden en wat maakte het zo bijzonder?
Onze EP Release Party in ZIMIHC theater Stefanus, afgelopen zomer, was ontzettend vet. Eigenlijk stond dit evenement al veel eerder op de agenda; na maanden van uitstel en afstel begonnen we ons dan ook af te vragen of het er nog wel van zou gaan komen. Om dan toch honderd man in een voor de gelegenheid omgebouwde theaterzaal los te zien gaan was geweldig. Ook was het een erg speciaal optreden vanwege de geweldige muzikale gasten die we mochten verwelkomen. Onze support Imre de Graaf, de vocal group the Jamm Singers en percussionist Kieran van Gaalen gaven de set een extra dosis energie – we sloten dan ook af met een grote, feestelijke jam waarin we al deze getalenteerde muzikanten betrokken.
Hoe werken jullie aan kunst, nu optreden (bijna) niet mogelijk is?
We zijn ons maar gaan wijden aan andere kanten van muziek maken, zoals song writing, het maken van opnames, het samen uitwerken en arrangeren van nieuw materiaal, en het aanscherpen van onze visuele stijl – en daarin zijn we tot zover eigenlijk best productief geweest. Het grappige is dat we, misschien juist vanwege het gebrek aan optredens, een manier van songs uitwerken zijn gaan ontwikkelen die aardig dicht tegen live spelen aanligt. Vroeger hadden onze nummers toch wel vaak één hoofdauteur. Meestal kwam die dan aanzetten met een akkoordenprogressie, een zanglijn, en wat ideetjes over de grooves of de belangrijkste loopjes. Nu beginnen we onze sessies vaak met uitgebreide improvisatie. Als daaruit iets moois naar voren komt, zoomen we daarop in, spelen we dat stuk opnieuw, en bouwen we het langzaam uit. Dan verzinnen we zangmelodieën, specifieke riedeltjes, en kijken we wat er nog mist—tot de puzzelstukjes uiteindelijk samenvallen. De nieuwe nummers zijn zo meer van ons allemaal dan ooit. Een eerste voorproefje van onze nieuwe songs, de single “Does She Know?,” hebben we op 26 februari uitgebracht.
Ook werken we achter de schermen aan een ander project: IJSVOGEL records. Dit is in de kern een platenlabel, maar uiteindelijk ook een platform waarop aanstormende makers, muzikanten en kunstenaars elkaar verder op weg kunnen helpen. Via IJSVOGEL kunnen muzikanten, fotografen, videomakers en illustratoren elkaar voorzien van werk—en vervolgens gaan wij het eindproduct via showcase-avonden, promotie en distributie in de schijnwerpers zetten. Het is heel spannend en leuk om hier mee bezig te zijn, en we kijken ernaar uit om later dit jaar naar buiten te treden.
Wat is jullie tip voor vakgenoten om gemotiveerd te blijven bij het maken van kunst?
Voor ons hielp het erg om deze periode te zien als een kans om ons te storten op het werk achter de schermen. We zijn naar buiten toe wat minder actief geweest, maar hebben echt onze tijd genomen om na te denken over onze stijl, te schaven aan nieuw materiaal, en de basis van grotere projecten uit te werken. Doe dus vooral iets dat, ondanks alles, in de toekomst nuttig kan gaan zijn; als deze situatie eindelijk over is, kunnen we hopelijk weer met een knal van start gaan.
Volg Heavy Whipped Cream hier.
Bij ZIMIHC schitterde Ismena Goossen (22) met Ismena Music op het podium tijdens de ZIMIHC Sessies. Met haar dromerige, melancholische folk behandelt ze de zwaardere thema’s des levens en wil ze de maatschappij een spiegel voorhouden. In deze rubriek reflecteert Isemena op deze bewogen tijd.
Wat betekent optreden voor jou?
Optreden is heel belangrijk voor mij, want het is het moment waarop ik mijn muziek in het echt met mensen kan delen. Het zijn eigenlijk ook de eerlijkste en puurste momenten van mijn leven omdat ik de onderwerpen die ik in mijn muziek bespreek verder nooit op zo’n directe manier deel. Ik stel mij altijd heel kwetsbaar op tijdens een optreden omdat de thema’s heel persoonlijk zijn en dat deel ik dan face to face met mensen die ik vaak niet of nauwelijks ken. Doordat het zo persoonlijk is en ook omdat ik veel van mezelf verwacht, vind ik optreden vaak heel beangstigend. Maar het is ook een uitlaatklep en na een optreden voel ik me altijd opgelucht.
Waar was je meest memorabele optreden en wat maakte het zo bijzonder?
Mijn meest memorabele optreden was in een bibliotheek in Wageningen tijdens een evenement genaamd ‘Quiet is the new loud’. Ik verwachtte er op dat moment niet veel van vanwege de locatie, maar ik vond het uiteindelijk toch heel bijzonder. Er was geen verhoogd podium maar het publiek zat op een tribune, waardoor ik niet meer boven het publiek stond zoals ik gewend was. Ik had nog nooit op die manier opgetreden en ik vond het in het begin een beetje intimiderend, maar uiteindelijk voelde het mede daardoor wel intiemer en kwetsbaarder. Ik speelde toen nog zonder band en het was eigenlijk een perfecte locatie voor een singer-songwriter. Het was muisstil en iedereen luisterde naar mijn gevoel heel aandachtig.
Hoe werk jij aan je kunst, nu optreden (bijna) niet mogelijk is?
Ik ben nog bezig met de voorbereidingen voor ons nieuwe album waarvan het de bedoeling is dat deze dit jaar uitkomt. Door corona lopen we helaas wel vertraging op. Daarnaast probeer ik in deze tijd zoveel mogelijk nieuwe dingen te schrijven en mijn zang te verbeteren.
Wat is jouw tip voor vakgenoten om gemotiveerd te blijven bij het maken van kunst?
Ik begrijp dat deze tijd heel frustrerend kan zijn, maar blijf focussen op jezelf en onthoud dat er ook weer betere tijden aankomen. Ik probeer deze periode te zien als een voorbereidende fase voordat ik weer volop aan de bak kan, dit helpt mij heel erg dus misschien helpt dat bij andere muzikanten ook. Gebruik je tijd om beter te worden en te schrijven en laat je inspireren door dingen zoals boeken en films.
Volg Ismena hier.
Aan het woord is Bert Damsma (52), veelzijdig muzikant uit de Utrechtse wijk Zuilen. Regelmatig is hij te zien op het podium van ZIMIHC theater Zuilen en hij zorgde voor de muzikale aankleding van ZIMIHCs Galalalala.
Wat betekent optreden voor jou?
Heerlijk muziek maken met anderen. Het op elkaar reageren en soms tot hele onverwachte mooie dingen komen. Het is lastig uitleggen maar misschien een optelsom van de volgende dingen: een supergoed intens gesprek met een hele goede vriend, een overheerlijke maaltijd met alles erop en eraan, een romantische avond, een goede film of een briljant boek.
Waar was je meest memorabele optreden en wat maakte het zo bijzonder?
Lastig kiezen, wow. Ik moet denken aan de Amerikaanse verkiezingsnacht van 2004 bij Barend en van Dorp op de dag dat Theo van Gogh vermoord is. Dat was wel bijzonder. Ook een “late call” voor het Jazzorkest van het Concertgebouw in Tivoli samen met Sabrina Stark was een pareltje, maar ook mijn eerste contrabas gig met trompettist Charli Green en mijn kleine nichtje op de piano voor een nummer komt nu boven drijven. Ook een Oktoberfest in ZIMIHC theater Zuilen met enkele leden van het Zuilense Fanfare Corps en Schlager trompettist op bastuba compleet met lederhosen was om andere redenen bijzonder: man, wat heb ik gelachen! Of als dirigent van het Dutch Aerophonic Orchestra de hele jonge vioolleerlingen mogen begeleiden was ook weer heel bijzonder! Kortom ik kan zo nog wel even doorgaan. De vele artiesten waar ik mee mocht samenwerken. Nou je hoort het wel, terwijl ik deze vraag beantwoord schiet er elke keer een memorabel optreden door mijn hoofd. Met als klap op de vuurpijl misschien wel het moment in de orkestbak van de musical “West Side Story” waar ik verliefd werd op de violiste van het orkest. Daar ben ik nu zeer gelukkig mee getrouwd.
Hoe werk jij aan je kunst, nu optreden (bijna) niet mogelijk is?
Ik studeer thuis nu en speel partijen in voor anderen in mijn homestudio, schrijf muziek en maak plannen voor als het weer kan! Ook mijn websites en alle social media weer eens toonbaar maken is een leuke bezigheid.
Wat wil je vakgenoten meegeven om nu gemotiveerd te blijven in het maken van kunst?
Bij het maken van kunst raak je sowieso gemotiveerd, dus mijn tip leen ik van Barry Stevens, inclusief zwaar Amerikaans accent: “vooral doorgaan!”.
Volg Bert Damsma hier.
Pianist Joram Feitsma (30) vulde al vaker de podia van ZIMIHC met zijn neoklassieke minimal composities. Hij vertelt waardoor zijn kunstenaarshart ook nu blijft kloppen.
Wat betekent optreden voor jou?
Live optreden is iets waar ik altijd heel erg naar toeleef. Al maanden van tevoren kan ik er mee bezig zijn en heel langzaam en stapje-voor-stapje komt de live set die ik uiteindelijk ga spelen tot stand. Het live gaan zelf is elke keer weer een bijzondere rollercoaster met een scherpe spanningsopbouw en (als het goed gaat) een geweldige ontlading. Het spelen voor publiek vergt een opperste concentratie en het is echt heel voldoening gevend om daarin te geraken, om die spanning te voelen, ermee te spelen richting het publiek, en om de emotionele lading in de muziek zo ‘vol’ mogelijk naar buiten te brengen.
Wat was je meest memorabele optreden?
Ik denk het optreden bij het Sacred Ground Festival in het oosten van Duitsland, vlakbij de Poolse grens. Het festival werd gecureerd door Frank Wiedemann en Ry X. Op het festivalterrein stond een klein kerkje. Speciaal voor mijn optreden had het festival een oude piano in het nabije dorpje gekocht en in het kerkje neergezet. Toen ik ‘s avonds laat aankwam op de dag voordat ik ging spelen, was de piano nog niet gestemd en bleek deze wat eigenaardige mankementen te vertonen. De hamertjes werkten niet allemaal even goed en sommige tonen klonken heel scherp, bijna metaalachtig. Bovendien dreunden de bassen van verderop door de kerkmuren. Ik sliep slecht die nacht: “als dit maar goed gaat…”. Toen ik de volgende dag ging spelen, stroomde de hele kerk vol. Er ontstond een superintieme sfeer en de eigenaardigheden van de piano bleken eigenlijk juist heel karakteristiek. Het werd een prachtige, bewogen ervaring met mijn meegereisde vrienden op de eerste rij. En er bleek ook nog een klein orgeltje in de kerk te staan waar ik op kon spelen: de kers op de taart.
Hoe werk jij aan je kunst, nu optreden bijna niet mogelijk is?
Ik blijf lekker veel achter de piano (‘mijn homestudio’) zitten, want de drive om te ‘maken’ blijft. En ik ben alweer met veel nieuw materiaal aan de slag. Daarbij probeer ik nu een nieuwe, meer elektronische richting in te gaan met behulp van drumcomputers en synthesizers. Verder, als het goed is, komt begin volgend jaar mijn tweede album uit op vinyl, waar ik erg naar uitkijk om dat te delen. En 8 november doe ik een livestream voor het nieuwe DUMstad-programma, dus optreden is gelukkig nog wel een beetje mogelijk!
Wat wil je vakgenoten meegeven om nu gemotiveerd te blijven in het maken van kunst?
Blijf doen wat je zelf mooi en betekenisvol vindt en blijf ontwikkelen. Kijk of je de grenzen van je genre en eigen stijl kunt opzoeken en – wie weet – er zelfs net een beetje overheen kunt gaan.
Volg Joram op Instagram en Facebook via @JoramFeitsmaMusic.